ΑΛΛΕΡΓΙΑ

Τι είναι αλλεργία;

Η αλλεργία είναι μία λέξη που χρησιμοποιείται για να περιγράψουμε μία πληθώρα συμπτωμάτων, από την κρίση φτερνίσματος και δακρύρροιας, που εκδηλώνεται μία ζεστή, καλοκαιρινή ημέρα, έως το κόκκινο εξάνθημα που προκαλεί κνησμό και τον συριγμό, που παρουσιάζονται μετά το χαΐδεμα του οικογενειακού κατοικίδιου, ή το οίδημα των χειλιών και της γλώσσας και τον έμμετο που εμφανίζονται μετά την κατανάλωση ενός φιστικιού.

«Αλλεργία» σημαίνει απλώς διαφοροποιημένη αντίδραση και ο καλύτερος ορισμός της είναι ότι πρόκειται για την ακατάλληλη και επιζήμια αντίδραση του αμυντικού μηχανισμού του σώματος σε ουσίες που είναι φυσιολογικά αβλαβείς.

Oι πιο συνηθισμένες αλλεργίες είναι:

• Η αλλεργική ρινίτιδα και τα μάτια με κνησμό (αλλεργική επιπεφυκίτιδα)
• Το άσθμα
• Τα δερματικά εξανθήματα που προκαλούν κνησμό
• Oι τροφικές αλλεργίες
• Η αλλεργία στον νυγμό υμενοπτέρων (σφηκών και μελισσών)

Oι αλλεργικές αντιδράσεις σε ουσίες και φάρμακα όπως τα αντιβιοτικά και οι ουσίες που χρησιμοποιούνται για την τοπική αναισθησία είναι λιγότερο συνηθισμένες, αλλά πολλοί πάσχοντες από άσθμα και αλλεργική ρινίτιδα διαπιστώνουν ότι η λήψη ασπιρίνης και άλλων πανομοιότυπων φαρμάκων επιδεινώνει τα συμπτώματά τους. Πολλά άτομα που υποφέρουν συχνά από πόνο στο στομάχι, διάρροια και δυσκοιλιότητα, καθώς και εκείνα που παρουσιάζουν έντονους πονοκεφάλους, υπερκινητικότητα ή ατονία, κατηγορούν συχνά για τα προβλήματά τους το φαγητό, παρόλο που είναι δύσκολο να χαρακτηρίσουμε πραγματικά αλλεργικά αυτά τα συμπτώματα, οι αντιδράσεις αυτές περιγράφονται καλύτερα ως δυσανεξίες. Εκτός από το ότι μπορεί να παρουσιάσετε αλλεργική ρινίτιδα, άσθμα ή δερματικά εξανθήματα που προκαλούν κνησμό (δερματίτιδα εξ επαφής) μέσω της εισπνοής ή της αφής αντιδραστικών χημικών ουσιών στην εργασία, το περιβάλλον σε ορισμένα γραφεία μπορεί να προκαλέσει το λεγόμενο "σύνδρομο του άρρωστου κτιρίου". Αυτό είναι πιο σύνηθες στα κτίρια που κλιματίζονται και έχουν τεχνητό φωτισμό, μοκέτες από τοίχο σε τοίχο και παράθυρα που δεν ανοίγουν. Τα συμπτώματα του "συνδρόμου του άρρωστου κτιρίου" είναι κνησμός στα μάτια, ξηρός λαιμός και αίσθημα ατονίας. Oρισμένα άτομα πιστεύουν ότι αναπτύσσουν συμπτώματα και αισθάνονται άσχημα όταν έρχονται σε επαφή με πολλές από τις χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή ζωή, όπως τα απορρυπαντικά, τα λευκαντικά και τα καθαριστικά σπρέι με αερόλυμα, και τους είναι δύσκολο να ζήσουν έξω από αυστηρά ελεγχόμενους χώρους απαλλαγμένους από τέτοια υλικά. Αυτό είναι γνωστό ως πολλαπλή χημική ευαισθησία και, παρόλο που είναι αρκετά αληθινό για τους πάσχοντες, είναι δύσκολο να εξηγηθεί επιστημονικά και δεν θεωρείται, προς το παρόν, εκδήλωση αλλεργίας.

Βασικά Σημεία που αξίζει να θυμάστε

• Oι αλλεργίες έχουν γίνει πολύ πιο συχνές τα τελευταία εκατό χρόνια.
• Τα συμπτώματα προκαλούνται από την υπερβολική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος του σώματος σε μία αβλαβή ουσία.
• Η προδιάθεση για την εκδήλωση αλλεργίας είναι κληρονομική.
• Έχουν εντοπιστεί πολλοί εκλυτικοί παράγοντες αλλεργιών. Μεταξύ αυτών είναι τα ακάρεα της οικιακής σκόνης, οι γύρεις των χόρτων και τα κατοικίδια ζώα.
• Oι γιατροί χρησιμοποιούν διάφορα τεστ για τη διάγνωση της αλλεργίας.
• Στην αγορά κυκλοφορούν πολλά διαφορετικά είδη φαρμάκων για την ανακούφιση από τα συμπτώματα και τη μείωση της φλεγμονής.

Πόσο συχνές είναι οι αλλεργίες;

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι αλλεργίες γίνονται ολοένα και συχνότερες, αν και ορισμένες είναι πιο συνήθεις από άλλες.

• Ένας στους τρεις ανθρώπους εκδηλώνει κάποια αλλεργία σε μία δεδομένη στιγμή της ζωής του.
• Ένας στους πέντε ανθρώπους υποφέρει από αλλεργική ρινίτιδα. Η αλλεργική ρινίτιδα ήταν σχεδόν άγνωστη μέχρι τον 20ό αιώνα και, όπως και όλες σχεδόν οι αλλεργίες, φαίνεται να είναι μία νόσος των εύπορων χωρών.
• Ένας στους πέντε μαθητές σχολείου προσβάλλεται από άσθμα.
• Ένα στα έξι παιδιά εμφανίζει δερματικές ασθένειες που σχετίζονται με την αλλεργία, ιδιαίτερα έκζεμα.
• Ένας στους 20 ανθρώπους εμφανίζει το οιδηματώδες εξάνθημα που προκαλεί κνησμό και είναι γνωστό ως κνίδωση.
• Oι τροφικές αλλεργίες, ιδίως στα φιστίκια, φαίνεται να παρουσιάζουν θεαματική αύξηση, παρόλο που παραμένουν ακόμα, ευτυχώς, σχετικά ασυνήθεις.
• Το 10% του πληθυσμού παρουσιάζει έντονη τοπική αντίδραση στον νυγμό υμενοπτέρων.

Γιατί αυξάνονται οι αλλεργίες;

Η προδιάθεση για την εκδήλωση αλλεργίας είναι κληρονομική. Υπάρχουν δύο βασικοί παράγοντες που καθορίζουν το αν θα αναπτύξετε κάποια αλλεργική πάθηση. O πρώτος είναι το γενετικό προφίλ σας. Το αλλεργικό γονίδιο που ελέγχει την παραγωγή του αλλεργικού αντισώματος ανοσοσφαιρίνη Ε (IgE) και τη φλεγμονή που οδηγεί σε αλλεργικές αντιδράσεις βρίσκεται στο πέμπτο από τα 46 χρωμοσώματα του DNA σας. O δεύτερος παράγοντας είναι η έκθεσή σας στο αλλεργιογόνο - την ουσία που προκαλεί την αντίδραση. Στις περισσότερες συνήθεις αλλεργίες πρέπει να είχατε έλθει σε επαφή με το αλλεργιογόνο ενωρίς στη ζωή σας. Η ταχεία αύξηση που σημειώνουν οι αλλεργίες δεν μπορεί να αποδοθεί σε μία μεταβολή στο γενετικό προφίλ, διότι αυτό θα χρειαζόταν πολλές γενιές. Πρέπει, λοιπόν, να είναι αποτέλεσμα των αλλαγών στο περιβάλλον και στον τρόπο ζωής. Ένα παράδειγμα αυτής της διαδικασίας είναι ορατό στην ταχεία αύξηση των αλλεργικών νόσων στις ανατολικοευρωπαϊκές χώρες που υιοθετούν γρήγορα τον δυτικό (ευρωπαϊκό) τρόπο ζωής. Μεταξύ των αλλαγών που θεωρούνται σημαντικές, είναι η μείωση των παρασιτώσεων και των παιδικών μολυσματικών ασθενειών και οι πολύ μεγάλες αλλαγές των συνθηκών ζωής μέσα στο σπίτι. O αλλεργικός μηχανισμός εμποδίζει με μεγάλη αποτελεσματικότητα την είσοδο των εντερικών παρασίτων στο σώμα. Αν αυτός ο μηχανισμός δεν είναι πλέον υποχρεωμένος να καταπολεμά τις παρασιτώσεις, είναι πιθανό να κατευθύνει τη δράση του προς λιγότερο επιβλαβείς εισβολείς, όπως, για παράδειγμα, οι γύρεις.

Στις πολυμελείς οικογένειες τα μικρότερα παιδιά υποφέρουν πολύ λιγότερο από αλλεργίες από όσο τα μεγαλύτερα αδέλφια τους. Αυτό πιστεύεται ότι σχετίζεται με τη συχνότερη μετάδοση ιογενών μολυσματικών ασθενειών από το ένα παιδί στο άλλο. Τα πρωτότοκα παιδιά, που παρουσιάζουν πιο συχνά αλλεργίες, δεν προσβάλλονται από αυτές τις μολυσματικές ασθένειες, που θεωρείται ότι εμποδίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα να παράγει το αλλεργικό αντίσωμα. Η γενική μείωση στο μέγεθος της οικογένειας οδηγεί στην αύξηση του ποσοστού των παιδιών που προσβάλλονται από αλλεργικές νόσους.

Τι προκαλεί τις αλλεργίες;
Oι ακόλουθοι παράγοντες συνιστούν τα πιο κοινά αλλεργιογόνα. Συνήθως, δρουν ως εκλυτικοί παράγοντες αλλεργίας στα επιρρεπή άτομα και ορισμένα άτομα είναι αλλεργικά σε αρκετούς από αυτούς.
Ακάρεα Οικιακής Σκόνης: Τα ακάρεα της οικιακής σκόνης, και κυρίως τα περιττώματά τους, είναι η πιο συνηθισμένη αιτία εκδήλωσης αλλεργίας και επηρεάζουν έως και το 90% των ατόμων που υποφέρουν από αλλεργίες.
Γύρη Χόρτων: Η γύρη των χόρτων προκαλεί αλλεργική αντίδραση στο 70% περίπου των ατόμων που υποφέρουν από αλλεργίες και η ποσότητά της στον αέρα αυξάνεται όταν υπάρχουν κοντά αγρωστώδη φυτά.
Κατοικίδια: Τα κατοικίδια ζώα είναι η τρίτη σημαντικότερη αιτία πρόκλησης αλλεργικών συμπτωμάτων, με το 40% των ασθματικών παιδιών να είναι ευαισθητοποιημένα στα αλλεργιογόνα των γάτων και των σκύλων.
Δέντρα: Τα δέντρα είναι συνήθης εκλυτικός παράγοντας της πρώιμης ανοιξιάτικης αλλεργικής ρινίτιδας. Η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη σημαίνει ότι νέα φυτά, όπως για παράδειγμα η παριετάρια ή περδικάκι, που παλαιότερα φύτρωναν στην ηπειρωτική Ευρώπη, εξαπλώνονται πλέον και σε άλλες χώρες. Καθώς το φαινόμενο του θερμοκηπίου επιδεινώνεται, σε συγκεκριμένες περιοχές η γύρη από τις σημύδες αναμένεται να αποτελέσει μεγαλύτερο πρόβλημα? το ίδιο μπορεί να συμβεί και με τη γύρη από τις ελιές, καθώς αυτές εξαπλώνονται προς βορρά από τη Μεσόγειο.
Μύκητες: Oι μύκητες μπορεί να πυροδοτήσουν αλλεργική ρινίτιδα το φθινόπωρο, ενώ τα σπόρια μυκήτων, όπως ο Aspergillus fumigatus και ο Alternaria, βρίσκονται πολύ συχνά στην ατμόσφαιρα και μπορεί να προκαλέσουν πολύ σοβαρές κρίσεις άσθματος.
Τροφικές Αλλεργίες: Το γάλα, τα αυγά, τα ψάρια και τώρα τα φιστίκια είναι σημαντικές αιτίες τροφικών αλλεργιών. Oι χρωστικές ουσίες και τα συντηρητικά μπορεί να προκαλέσουν κρίσεις.

Σύγχρονοι παράγοντες

Έρευνες από τη Σουηδία, τη Γερμανία και την Ιαπωνία έχουν δείξει ότι υπεύθυνες για τη συχνότητα των κοινών αλλεργικών παθήσεων είναι και οι αλλαγές στο αστικό και αγροτικό περιβάλλον. Αυτό σημαίνει ότι η ρύπανση του περιβάλλοντος μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην αύξηση των αλλεργικών διαταραχών. Τα πιο σημαντικά συστατικά αυτής της ρύπανσης θεωρείται ότι είναι τα υψηλά επίπεδα διοξειδίου του αζώτου (NO2) και πιο συγκεκριμένα τα μικρά σωματίδια που υπάρχουν στον αέρα σε μεγάλες ποσότητες, λόγω, κυρίως, των εκπομπών των πετρελαιοκίνητων μηχανών.

Oι ιαπωνικές και γερμανικές μελέτες έχουν δείξει ότι οι αλλεργίες είναι πιο συχνές στους ενηλίκους και στα παιδιά που ζουν μέσα σε μία ακτίνα 100 μέτρων από τους πολυσύχναστους δρόμους, σε σχέση με εκείνους που μένουν σε λιγότερο μολυσμένες περιοχές των πόλεων. Μεγάλες ποσότητες μικρών σωματιδίων εντοπίζονται στην ατμόσφαιρα και στις αγροτικές κοινότητες. Το ίδιο συμβαίνει και με τα επίπεδα του όζοντος. Παρόλο που η συζήτηση σχετικά με τη σημασία της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην αύξηση των αλλεργιών συνεχίζεται, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα άτομα εκείνα που υποφέρουν από άσθμα και αλλεργική ρινίτιδα μπορεί να αισθάνονται χειρότερα τις ημέρες με υψηλή ατμοσφαιρική ρύπανση.

Κύρια υπεύθυνη της επιδημίας αλλεργιών που παρατηρείται στις ημέρες μας είναι η ρύπανση της ατμόσφαιρας στους εσωτερικούς χώρους. Η ανάγκη για συντήρηση της ενέργειας, σημαντική καθώς είναι, έχει οδηγήσει σε αλλαγή των συνθηκών μέσα στο σπίτι. Oι φωτιές στο τζάκι και η έλλειψη διπλών τζαμιών και μόνωσης σήμαιναν ότι τα σπίτια στο παρελθόν αερίζονταν περισσότερο, με ανανέωση του αέρα έως και επτά φορές ανά ώρα σε κάθε δωμάτιο. Τώρα που διαθέτουμε λιγότερα τζάκια, πιο αποτελεσματική μόνωση, διπλά τζάμια και κεντρική θέρμανση, η ανανέωση του αέρα στα δωμάτια των σύγχρονων σπιτιών μπορεί να γίνεται λιγότερο από μία φορά την ώρα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα επίπεδα υγρασίας να είναι υψηλά. Επιπλέον, τα περισσότερα σπίτια έχουν πιο μαλακά έπιπλα και μοκέτες από τοίχο σε τοίχο, που δημιουργούν από κοινού ένα ιδεώδες περιβάλλον για τα ακάρεα της οικιακής σκόνης και την επικράτηση αλλεργιογόνων από κατοικίδια ζώα, αιθάλης από κουζίνες φυσικού αερίου χωρίς εξαεριστήρα, καπνού από τσιγάρα και αιθάλης και ατμών από χημικές ουσίες και σπρέι για οικιακή χρήση. Αυτό το μείγμα αλλεργιογόνων και ερεθιστικών ουσιών στο μη εξαεριζόμενο οικιακό περιβάλλον είναι, κατά πάσα πιθανότητα, ο κυριότερος υπεύθυνος για την ταχεία αύξηση των αλλεργικών νόσων.

Πρώιμη έκθεση

Oι αλλεργικές αντιδράσεις ξεκινούν από τα πρώτα χρόνια της ζωής των ατόμων που έχουν γενετική προδιάθεση. Η έκθεση σε αλλεργιογόνα τόσο του εσωτερικού όσο και του εξωτερικού χώρου, όπως τα ακάρεα της οικιακής σκόνης, τα κατοικίδια, η γύρη και οι μύκητες, κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους της ζωής του μωρού, οδηγεί στην παραγωγή του αλλεργικού αντισώματος ανοσοσφαιρίνη Ε ή IgE. Η συχνότητα της έκθεσης αυτή την περίοδο είναι κρίσιμη. Ένα παιδί που εκτίθεται σε υψηλά επίπεδα του αλλεργιογόνου των ακάρεων της οικιακής σκόνης στο πρώτο έτος της ζωής του, έχει στατιστικά περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξει άσθμα κατά τη διάρκεια της παιδικής και εφηβικής του ηλικίας. Παρομοίως, τα παιδιά που γεννιούνται κατά την περίοδο της ανθοφορίας των φυτών έχουν περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν αλλεργική ρινίτιδα. Το αντίσωμα ανοσοσφαιρίνη εγκαθίσταται πάνω σε ειδικά κύτταρα που ονομάζονται σιτευτικά και περιέχουν υψηλές ποσότητες ισταμίνης και άλλων ισχυρών χημικών ουσιών που ονομάζονται λευκοτριένια και τα οποία μπορεί να προκαλέσουν αγγειοδιαστολή και να συμπιέσουν τους λείους μυς που περιβάλλουν τους αεραγωγούς των πνευμόνων. Προσελκύουν επίσης και άλλα εξειδικευμένα κύτταρα, ιδιαίτερα τα λευκά αιμοσφαίρια, που είναι γνωστά ως ηωσινόφιλα, και τα οποία μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή και βλάβη. Η ισταμίνη και τα λευκοτριένια προκαλούν κνησμό και φτέρνισμα, καθώς και οίδημα στο δέρμα, στους αεραγωγούς των πνευμόνων και στα εσωτερικά τοιχώματα της μύτης. Αυτό οδηγεί σε ερυθρά εξογκώματα στο δέρμα που προκαλούν κνησμό, σε άσθμα και σε απόφραξη της μύτης. Η φλεγμονή που προκαλείται από την έλξη των ηωσινόφιλων οδηγεί σε αυξημένη ευαισθησία των εσωτερικών τοιχωμάτων της μύτης και των πνευμόνων και στην εκδήλωση χρόνιων συμπτωμάτων. Υπάρχουν και άλλα κύτταρα, τα επονομαζόμενα λεμφοκύτταρα, που διαδραματίζουν βασικό ρόλο στην επίμονη φλεγμονή η οποία χαρακτηρίζει κυρίως το έκζεμα και τη δερματίτιδα εξ επαφής, αλλά και την αλλεργική ρινίτιδα και το άσθμα.

Πώς γίνεται η διάγνωση της αλλεργίας;

Υπάρχουν αρκετά τεστ που μπορεί να αποκαλύψουν αν τα συμπτώματά σας οφείλονται σε κάποια αλλεργία και που μπορούν να εντοπίσουν το/α υπεύθυνο/α αλλεργιογόνο/α.

Δερματική δοκιμασία μέσω νυγμού

Τα σιτευτικά κύτταρα όπου έχει δεσμευθεί το αντίσωμα της αλλεργίας, το IgE, εντοπίζονται στο δέρμα και στα τοιχώματα της μύτης, του στόματος, της γλώσσας, των αεραγωγών των πνευμόνων και στα έντερα. Το δέρμα σας μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως περιοχή ελέγχου για να δείξει τι συμβαίνει σε άλλα σημεία του σώματός σας. Στην αλλεργική δερματική δοκιμασία μέσω νυγμού διενεργείται νυγμός με ειδική βελόνα ή νυστέρι δια μέσου μίας σταγόνας αλλεργιογόνου. Συνήθως, το τεστ γίνεται στο δέρμα του αντιβραχίου ή της πλάτης σας. Αν το αλλεργιογόνο προκαλέσει απελευθέρωση ισταμίνης, μέσα σε μερικά λεπτά θα αναπτύξετε μία ερυθρά αντίδραση με κνησμό. Στη συνέχεια, θα εμφανιστεί οίδημα με ένα σημάδι που μοιάζει με φλύκταινα στο κέντρο και το οποίο φτάνει στο μέγιστο μέγεθός του σε περίπου 20 λεπτά, για να υποχωρήσει μέσα σε μερικές ώρες. Το μέγεθος του σημαδιού αναλογεί κατά προσέγγιση στο ποσοστό της αλλεργίας σας στο συγκεκριμένο αλλεργιογόνο. Η δερματική δοκιμασία μέσω νυγμού εισάγει στο δέρμα τόσο μικρή ποσότητα αλλεργιογόνου που είναι απόλυτα ασφαλής και μπορεί να πραγματοποιηθεί σε όλες, σχεδόν, τις ηλικιακές ομάδες. Ταυτόχρονα, μπορεί να δοκιμαστούν είκοσι με τριάντα αλλεργιογόνα. Χρειάζεται λίγος χρόνος έως ότου τα σιτευτικά κύτταρα του σώματος επικαλυφθούν με αντίσωμα ανοσοσφαιρίνης? κατά συνέπεια, οι δερματικές δοκιμασίες μπορεί να αποβούν αρνητικές σε ένα παιδί κάτω των τριών ετών, ακόμα και αν αυτό είναι αλλεργικό στο αλλεργιογόνο. Ακόμα και αν η δοκιμασία σας σε ένα συγκεκριμένο αλλεργιογόνο αποδειχθεί θετική, μπορεί να μην εμφανίζετε κανένα σύμπτωμα όταν έρχεστε σε επαφή μαζί του, διότι το σώμα έχει μηχανισμούς που δεν γνωρίζουμε ακόμα καλά και οι οποίοι μπορεί να μετριάσουν την αντίδραση στα εισπνεόμενα αλλεργιογόνα. Όταν η θετική δερματική δοκιμασία συνδυάζεται με συμπτώματα, μπορείτε να είστε σίγουροι ότι οφείλονται σε αλλεργία στο συγκεκριμένο αλλεργιογόνο.

Επιδερμικές δοκιμασίες (Patch)

Στη δοκιμασία αυτή, διαλύματα κοινών αλλεργιογόνων που προκαλούν δερματίτιδα εξ επαφής - όπως διάφορα συστατικά καλλυντικών, το νικέλιο ή τα συντηρητικά - τοποθετούνται στο δέρμα της πλάτης σας και αφήνονται εκεί, κάτω από έναν ειδικό επίδεσμο, για τρεις ημέρες. Αν αναπτύξετε μία ερυθρά, οιδηματώδη πλάκα, που προκαλεί κνησμό, το αποτέλεσμα είναι θετικό. Oι δοκιμασίες αυτές, σε συνδυασμό με το ιστορικό δερματικών συμπτωμάτων, έχουν υψηλό ποσοστό ακρίβειας.

Αιματολογικές εξετάσεις (CAP-RAST)

Oι αιματολογικές εξετάσεις (γνωστές ως CAP-RAST) χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο για την ανίχνευση αντισώματος IgE στο αίμα. Αντίθετα με τις δερματικές δοκιμασίες, οι εξετάσεις αυτές μπορεί να μετρήσουν με ακρίβεια την ποσότητα του αντισώματος της αλλεργίας που υπάρχει στο αίμα και τα αποτελέσματα βαθμολογούνται συνήθως βάσει μιας κλίμακας από το μηδέν έως το έξι. Όταν δεν ανιχνεύεται καθόλου ή ανιχνεύεται ελάχιστη ποσότητα αντισώματος (0 ή 1), δεν έχετε πολλές πιθανότητες να προσβληθείτε από κάποια αλλεργική νόσο, τα μεσαία ή υψηλά επίπεδα, όμως, συνδέονται άμεσα με αλλεργική νόσο. Όπως και στις δερματικές δοκιμασίες, έτσι και στις αιματολογικές εξετάσεις μπορεί να ελεγχθούν 20 με 30 αλλεργιογόνα σε κάθε δείγμα αίματος. Αυτές οι αιματολογικές εξετάσεις είναι ιδιαίτερα χρήσιμες αν παίρνετε κάποιο αντιισταμινικό για τον έλεγχο της αλλεργίας σας, διότι αυτό αποτρέπει τις αντιδράσεις της δερματικής δοκιμασίας, ή αν έχετε εκτεταμένο έκζεμα, που δυσκολεύει ιδιαίτερα την πραγματοποίηση των δερματικών δοκιμασιών.

Aλλες εξετάσεις

Και άλλες εξετάσεις υπάρχουν για τις αλλεργίες. Μεταξύ αυτών είναι το τεστ εξουδετέρωσης/πρόκλησης (η τεχνική του Μίλερ), τα κυτταροτοξικά τεστ των αιμοσφαιρίων, η ανάλυση τριχών, η εξέταση Βέγκα, η εφαρμοσμένη κινησιολογία και η μέθοδος ακουστικού καρδιακού ανακλαστικού. Η λογική αυτών των τεστ δεν έχει γίνει αρκετά κατανοητή και τα αποτελέσματα συχνά δεν συμπίπτουν με αυτά της δερματικής δοκιμασίας μέσω νυγμού, της επιδερμικής δοκιμασίας ή των εξετάσεων CAP-RAST. Προς το παρόν, τα τεστ αυτά δεν συνιστώνται.

Φάρμακα για τις αλλεργίες

Το πιο σημαντικό βήμα στη θεραπεία μιας αλλεργίας είναι ο εντοπισμός του αλλεργιογόνου που προκαλεί τα συμπτώματα και η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αποφυγή της επαφής με αυτό. Υπάρχουν, ωστόσο, πολλές διαφορετικές ομάδες φαρμάκων που μπορούν, εφόσον λαμβάνονται σωστά, όχι μόνο να ανακουφίσουν από τα συμπτώματα, αλλά και να μειώσουν την αυξανόμενη φλεγμονή των ιστών που προκαλούν οι χρόνιες αλλεργίες.

Αποσυμφορητικά

Oι αποσυμφορητικές σταγόνες για τη μύτη ή τα αποσυμφορητικά σπρέι, όπως η εφεδρίνη και η ξυλομεταζολίνη (Otrivine ή Sudafed), δρουν συστέλλοντας τα αιμοφόρα αγγεία που τροφοδοτούν τα τοιχώματα της μύτης, προκαλώντας συρρίκνωση του ρινικού ιστού και ανακούφιση της ρινικής συμφόρησης. Τα φάρμακα αυτά ενεργούν γρήγορα και είναι πολύ αποτελεσματικά, αλλά καλό είναι να μην τα χρησιμοποιείτε για μεγάλες περιόδους κάθε φορά, διότι αυτή η διακοπή της αιμάτωσης λόγω της αγγειοσυστολής μπορεί να προκαλέσει βλάβη στους ιστούς και να επιδεινώσει τα συμπτώματά σας.

Βρογχοδιασταλτικά

Τα βρογχοδιασταλτικά φάρμακα ενεργούν χαλαρώνοντας τον συσταλμένο λείο μυ ο οποίος προκαλεί στένωση των αεραγωγών των πνευμόνων στα άτομα που πάσχουν από άσθμα. Ενεργούν γρήγορα και είναι πολύ αποτελεσματικά στα άτομα με άσθμα ήπιας μορφής, τα οποία εκδηλώνουν περιστασιακά κρίσεις συριγμού μετά την επαφή με κάποιο αλλεργιογόνο ή ύστερα από άσκηση. Αν το άσθμα σας, όμως, είναι πιο σοβαρό, καλό θα ήταν να μη βασίζεστε σε αυτά, καθότι δεν θεραπεύουν την αυξανόμενη χρόνια φλεγμονή. Προκειμένου να αποτρέψετε την επιδείνωση της κατάστασης, θα χρειαστείτε επίσης αγωγή με εισπνεόμενα αντιαλλεργικά φάρμακα όπως το χρωμογλυκικό νάτριο (Intal), η νατριούχος νεντοκρομίλη (Tilade) ή τα στεροειδή.

Μαλακτικά

Oι μαλακτικές ουσίες ανακουφίζουν και ενυδατώνουν το δέρμα και αποτελούν την κυριότερη αγωγή για όλες τις δερματικές διαταραχές που προκαλούν κνησμό και απολέπιση. Στα φαρμακεία διατίθενται πολλά διαφορετικά είδη μαλακτικών (ενυδατικών) ουσιών. Παρόλο που έχουν ελάχιστες διαφορές μεταξύ τους, ίσως να διαπιστώσετε ότι κάποιο από αυτά τα προϊόντα σάς ταιριάζει καλύτερα από τα υπόλοιπα. Oι περισσότεροι άνθρωποι προτιμούν να χρησιμοποιούν κρέμες που απορροφώνται γρήγορα από το δέρμα, παρά αλοιφές, που είναι λιπαρές. Μπορεί να σας συστήσουν να προσθέτετε μαλακτικές ουσίες και στο νερό του μπάνιου. Oρισμένα άτομα, ωστόσο, μπορεί να αναπτύξουν αλλεργία στα συντηρητικά που περιέχουν τα περισσότερα μαλακτικά.

Αντιισταμινικά

Τα αντιισταμινικά ανακαλύφθηκαν πριν από 50 χρόνια και αποτελούν τον στυλοβάτη της θεραπείας για την αλλεργία. Την τελευταία δεκαετία, έχουν κυκλοφορήσει πολλά καινούργια, διαφορετικά σκευάσματα αντιισταμινικών - πρόκειται για τα επονομαζόμενα αντιισταμινικά δεύτερης γενιάς. Όπως και τα αντιισταμινικά της πρώτης γενιάς, τα σκευάσματα αυτά εμποδίζουν τη δράση της ισταμίνης που απελευθερώνεται από τα σιτευτικά κύτταρα και είναι πολύ αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση του κνησμού και του φτερνίσματος. Έχουν, ωστόσο, σημαντικά πλεονεκτήματα έναντι των παλαιότερων αντιισταμινικών πρώτης γενιάς, όπως η χλωροφενιραμίνη (Piriton). Τα αντιισταμινικά δεύτερης γενιάς έχουν το πλεονέκτημα να μην εισχωρούν στον εγκέφαλο και κατά συνέπεια να μην προκαλούν υπνηλία. Πρόκειται για ένα σημαντικό πλεονέκτημα, διότι σημαίνει ότι η λήψη του φαρμάκου δεν επηρεάζει την ικανότητά σας να επιτελείτε πολύπλοκες εργασίες, όπως η οδήγηση ή ο χειρισμός μηχανημάτων. Έχουν επίσης λιγότερες πιθανότητες να προκαλέσουν ξηροστομία.

Αντιαλλεργικά φάρμακα

Η ομάδα των αντιαλλεργικών φαρμάκων (που είναι γνωστά και ως σταθεροποιητές των σιτευτικών κυττάρων), η οποία περιλαμβάνει το χρωμογλυκικό νάτριο και τη νατριούχο νεντοκρομίλη, παραμένει μοναδική ως προς το ότι τα φάρμακα αυτά ενεργούν εμποδίζοντας τα σιτευτικά κύτταρα και τα ηωσινόφιλα να απελευθερώσουν ισταμίνη και τις λοιπές πολύπλοκες χημικές ουσίες που προκαλούν φλεγμονή. Πρέπει να λαμβάνονται πριν από την επαφή με το αλλεργιογόνο - που σημαίνει ότι πρέπει να λαμβάνονται τακτικά. Η αξιοσημείωτη απουσία ανεπιθύμητων ενεργειών που τα χαρακτηρίζει, τα κάνει ιδιαίτερα κατάλληλα για τη θεραπεία των αλλεργικών νόσων, ιδιαίτερα της αλλεργικής επιπεφυκίτιδας, της αλλεργικής ρινίτιδας και του άσθματος, και κυρίως στα παιδιά που χρειάζονται μακροχρόνια θεραπεία, όταν υπάρχει ανησυχία σχετικά με τις ανεπιθύμητες ενέργειες των υπόλοιπων ομάδων φαρμάκων.

Κορτικοστεροειδή

Τα κορτικοστεροειδή είναι ισχυρά και αποτελεσματικά αντιαλλεργικά και αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Παρόλο που δεν αναστέλλουν την απελευθέρωση ισταμίνης και άλλων πολύπλοκων χημικών ουσιών από τα σιτευτικά κύτταρα, είναι πολύ αποτελεσματικά για την ανακούφιση της φλεγμονής η οποία χαρακτηρίζει τις χρόνιες δερματικές παθήσεις που σχετίζονται με αλλεργίες, την επίμονη και σοβαρή αλλεργική ρινίτιδα (ιδιαίτερα με ρινική συμφόρηση) και το ήπιο και χρόνιο άσθμα. Ενεργούν στο επίπεδο των γονιδίων μέσα στα κύτταρα, εμποδίζοντάς τα να παράγουν τους χημικούς αγγελιαφόρους που ονομάζονται κυτοκίνες και οι οποίοι επηρεάζουν το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου σε ένα πολύ θεμελιώδες επίπεδο. Παρόλο που αυτή η ομάδα σκευασμάτων είναι αναμφίβολα πολύ αποτελεσματική, υπάρχει ανησυχία όσον αφορά τις ανεπιθύμητες ενέργειες (όπως η ακμή, η ερυθρότητα του προσώπου, η κατακράτηση υγρών, η χαλάρωση των μυών και το πεπτικό έλκος), που εμφανίζονται σχεδόν αναπόφευκτα όταν λαμβάνετε οποιοδήποτε από αυτά υπό τη μορφή δισκίων. Για τον λόγο αυτό τα κορτικοστεροειδή διατίθενται ως ρινικά σπρέι για την αλλεργική ρινίτιδα, εισπνευστήρες για το άσθμα και κρέμες για τη θεραπεία των δερματικών αλλεργιών. Επιπλέον, τα νεώτερα συνθετικά κορτικοστεροειδή, όπως η βουδεσονίδη (Pulmicort) και η φλουτικαζόνη προπιονική (Flixotide), είναι πολύ αποτελεσματικά στην επιφάνεια των πνευμόνων, της μύτης ή του δέρματος, αλλά δεν απορροφώνται καλώς στο αίμα. Η μικρή ποσότητα που απορροφάται, απομακρύνεται ξανά γρήγορα από το ήπαρ. Παρόλο που γνωρίζουμε ότι η τακτική και παρατεταμένη χρήση στεροειδών κρεμών μπορεί να οδηγήσει στη λέπτυνση και σε μεταβολές της μελάγχρωσης του δέρματος, δεν γνωρίζουμε ακόμα με ακρίβεια αν τα ρινικά σπρέι και τα εισπνεόμενα στεροειδή έχουν σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες. Εκφράζονται φόβοι ότι η παρατεταμένη και εκτεταμένη χρήση εισπνεόμενων στεροειδών μπορεί να επιβραδύνει τον ρυθμό ανάπτυξης των παιδιών. Επιπλέον, έχουν αναφερθεί περιπτώσεις ατόμων που μελανιάζουν πιο εύκολα και υπάρχει επίσης η πιθανότητα να εκδηλωθεί καταρράκτης στα μάτια μετά την κατ' εξακολούθηση χρησιμοποίηση αυτών των φαρμάκων. Τα κορτικοστεροειδή παραμένουν η πλέον αποτελεσματική αγωγή για τις αλλεργίες, αλλά είναι πιο κατάλληλα για άτομα με σοβαρότερες μορφές αλλεργιών, που δεν ανταποκρίνονται σε άλλα φάρμακα.

health.in.gr